Polski Language

Kamienica Portiusa

Jedna z najbardziej charakterystycznych i najmocniej związanych z historią miast krośnieńskich kamienic.


Została wzniesiona w wieku XVI, prawdopodobnie przez rodzinę Hesnerów, jedną z najbogatszych w ówczesnym Krośnie. Jak pewnie już Wam wiadomo Anna z Hesnerów wydana została za niejakiego Bartłomieja Mamrowicza, wziętego, a więc i zamożnego rzemieślnika. Owocem ich związku był Paweł Mamrowicz, wykształcony na medyka, który najwyraźniej odziedziczył kamienicę, skoro w 1626 r. mógł ją sprzedać krośnieńskiemu Szkotowi Wojciechowi Robertowi Portiusowi.

Transakcja ta miała ogromny pływ na życie tego ostatniego - bowiem w rok później ożenił się z matką Pawła a wdową po Mamrowiczu, Anną. Starsza od Szkota o dekadę Anna uczyniła go tym małżeństwem najbogatszym krośnianem i otworzyła drogę do zawrotnej, międzynarodowej kariery kupieckiej. Kiedy Portius umierał w 1661 r. nie żyła już ani zmarła w 1648 r. Anna ani trójka ich dzieci, które opuściły ten świat jeszcze wcześniej, w "dziecięctwie". Nic więc dziwnego, że w testamencie przekazał kamienicę z powrotem... swemu pasierbowi, Pawłowi Mamrowiczowi.

Kamienica była tą samą, którą Portius od niego odkupił, ale nie była taką samą. Krośnieński Szkot nie tylko poddał ją gruntownej renowacji, ale najprawdopodobniej rozbudował, scalając z kamienicą sąsiednią. Jej dzisiejszy wygląd to wynik kolejnej przebudowy, dokananej w 1908. Z czasów Portiusa zachował się m.in. późnorenesansowy kamienny portal arkadowy, z podłuczem zdobionym kasetonami i rozetami. W kluczu portalu wyryta jest data 1640 i monogramy: R P (Robert Portius) i A P (Anna Portiusowa).

fot. T. Okoniewski