Chyrowa
Chyrowa to pięknie położona, dawna łemkowska wieś w Beskidzie Niskim, znana powszechnie z pięknej drewnianej cerkwi oraz kompleksu Chyrowa-Ski, zapraszającego wbrew pozorom nie tylko zimą.
Początki osady datuje się na wiek XIV, należała wówczas do rodu Bogoriów, podobnie jak sąsiednia Dukla i Kobylany, które stanowiły ośrodek dóbr rodowych. W XV w. przeniesiona została na prawo wołoskie, skutkiem czego stała się z czasem jedną z osad ruskich górali Beskidu Niskiego – Łemków, którzy już na pocz. XVI w. wznieśli tu drewnianą cerkiew prawosławną.
Obecna świątynia powstała już w czasach panowania na Łemkowszczyźnie wyznania greckokatolickiego, a konkretnie w końcu XVIII w. Nosi wezwanie Opieki Bogurodzicy. Przetrwała szczęśliwie zmagania I wojny światowej, zwłaszcza krwawą bitwę z 5 maja 1915 r. oraz Operację Preszowsko-Dukielską we wrześniu 1944 r., w czasie której leżąca w centrum Doliny Śmierci Chyrowa została dosłownie zrównana z ziemią. Ocalała tylko cerkiew i jedna ponoć chałupa.
Po wysiedleniach ludności łemkowskiej świątynia stała nieużytkowana i dopiero w latach 80. została przejęta przez kościół rzymskokatolicki w Iwli i gruntownie odnowiona. Obecnie stanowi kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny parafii w Iwli i jeden z ciekawszych punktów Szlaku Architektury Drewnianej.
Reprezentuje bowiem nieco archaiczny typ cerkwi łemkowskiej, na bazie którego powstawały później „klasyczne” cerkwie Łemków, takie jak znane z listy UNESCO świątynie w Kwiatoniu czy Owczarach. Zniszczona drewniana zakrystia została zastąpiona murowaną, nawa i babiniec pozostały drewniane. Pomimo zniszczeń zachowało się częściowo oryginalne wyposażenie, w tym ikonostas z końca XVIII w. oraz podobnie datowany obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, przed wojną otoczony wielkim kultem i ściągający do Chyrowej liczne pielgrzymki, zwłaszcza ze Słowacji.
Dziś cerkiew jest dużym magnesem dla turystów, ale chyba większym jeszcze ośrodek Chyrowa-Ski. Stacja położona jest w centrum miejscowości, a tworzą ją trzy wyciągi orczykowe - talerzykowe, o długości 900, 400 i 100 m oraz naśnieżany, oświetlony i ratrakowany stok, który mierzy 130 m szerokości i należy do najszerszych stoków narciarskich w Polsce.
Oczywiście na miejscu także wypożyczalnia sprzętu i gastronomia – szałas grillowy oferujący dania z kuchni polowej, kiełbaskę z ogniska czy potrawy z grilla oraz regularna restauracja z bogatym menu. Czynny jest także gościniec, oferujący pokoje z łazienkami, saunę, jacuzzi, salę tenisa stołowego oraz zaplecze konferencyjne, umożliwiające organizację różnorodnych imprez okolicznościowych.
Chyrowa-Ski działa nie tylko zimą, stanowiąc idealne miejsce dla aktywnego wypoczynku. Chyrowa jest bowiem doskonałym punktem wypadowym do wędrówek po Beskidzie Niskim, szczególnie ciekawie przedstawia się wyprawa czerwonym szlakiem na majestatyczną Cergową, prowadząca przez Pustelnię Św. Jana z Dukli.
Jeszcze więcej aktywności oferuje ośrodek sportowy „Pod Chyrową”, który dysponuje obiektami oraz sprzętem sportowym wysokiej klasy, znajdziecie tu m.in. kort tenisowy, boisko do piłki nożnej, boisko do piłki siatkowej oraz staw kąpielowy.
fot.: wikimedia.com, By Scots CC BY-SA
Więcej:
Wodospad w Iwli i cerkwi w Chyrowej
Chyrowa-Ski – oficjalna strona
Pod Chyrową – oficjalna strona
Obecna świątynia powstała już w czasach panowania na Łemkowszczyźnie wyznania greckokatolickiego, a konkretnie w końcu XVIII w. Nosi wezwanie Opieki Bogurodzicy. Przetrwała szczęśliwie zmagania I wojny światowej, zwłaszcza krwawą bitwę z 5 maja 1915 r. oraz Operację Preszowsko-Dukielską we wrześniu 1944 r., w czasie której leżąca w centrum Doliny Śmierci Chyrowa została dosłownie zrównana z ziemią. Ocalała tylko cerkiew i jedna ponoć chałupa.
Po wysiedleniach ludności łemkowskiej świątynia stała nieużytkowana i dopiero w latach 80. została przejęta przez kościół rzymskokatolicki w Iwli i gruntownie odnowiona. Obecnie stanowi kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny parafii w Iwli i jeden z ciekawszych punktów Szlaku Architektury Drewnianej.
Reprezentuje bowiem nieco archaiczny typ cerkwi łemkowskiej, na bazie którego powstawały później „klasyczne” cerkwie Łemków, takie jak znane z listy UNESCO świątynie w Kwiatoniu czy Owczarach. Zniszczona drewniana zakrystia została zastąpiona murowaną, nawa i babiniec pozostały drewniane. Pomimo zniszczeń zachowało się częściowo oryginalne wyposażenie, w tym ikonostas z końca XVIII w. oraz podobnie datowany obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, przed wojną otoczony wielkim kultem i ściągający do Chyrowej liczne pielgrzymki, zwłaszcza ze Słowacji.
Dziś cerkiew jest dużym magnesem dla turystów, ale chyba większym jeszcze ośrodek Chyrowa-Ski. Stacja położona jest w centrum miejscowości, a tworzą ją trzy wyciągi orczykowe - talerzykowe, o długości 900, 400 i 100 m oraz naśnieżany, oświetlony i ratrakowany stok, który mierzy 130 m szerokości i należy do najszerszych stoków narciarskich w Polsce.
Oczywiście na miejscu także wypożyczalnia sprzętu i gastronomia – szałas grillowy oferujący dania z kuchni polowej, kiełbaskę z ogniska czy potrawy z grilla oraz regularna restauracja z bogatym menu. Czynny jest także gościniec, oferujący pokoje z łazienkami, saunę, jacuzzi, salę tenisa stołowego oraz zaplecze konferencyjne, umożliwiające organizację różnorodnych imprez okolicznościowych.
Chyrowa-Ski działa nie tylko zimą, stanowiąc idealne miejsce dla aktywnego wypoczynku. Chyrowa jest bowiem doskonałym punktem wypadowym do wędrówek po Beskidzie Niskim, szczególnie ciekawie przedstawia się wyprawa czerwonym szlakiem na majestatyczną Cergową, prowadząca przez Pustelnię Św. Jana z Dukli.
Jeszcze więcej aktywności oferuje ośrodek sportowy „Pod Chyrową”, który dysponuje obiektami oraz sprzętem sportowym wysokiej klasy, znajdziecie tu m.in. kort tenisowy, boisko do piłki nożnej, boisko do piłki siatkowej oraz staw kąpielowy.
fot.: wikimedia.com, By Scots CC BY-SA
Więcej:
Wodospad w Iwli i cerkwi w Chyrowej
Chyrowa-Ski – oficjalna strona
Pod Chyrową – oficjalna strona