Krempna
Krempna to siedziba Magurskiego Parku Narodowego, ośrodek turystyczny znany z pięknej łemkowskiej cerkwi i unikatowego cmentarza wojennego oraz małego zalewu, który kiedyś ma być dużym jeziorem.
Do Krempnej z Krosna jest nieco ponad 40 km, ale zdecydowanie obstajemy przy tym, aby tę piękną miejscowość odwiedzić. Dojeżdża się do niej lasem i serpentynami, co potwierdza słuszność obrania ją za „stolicę” Magurskiego Parku Narodowego, który powstał w 1994 r.
Wieś założono już w XV w. jako część należącego do Stadnickich kompleksu dóbr żmigrodzkich. Pomimo, że powstała jako rolnicza osada na prawie niemieckim (zwana Krummbach czyli krzywy potok), szybko zaludniła się wołoską ludnością trudniącą się pasterstwem i dołączyła do wianuszka łemkowskich osad Beskidu Niskiego. Ponoć od połowy XIX w. mieszkańcy – choć grekokatolicy – spoglądali tęsknie w stronę prawosławia i Moskwy, co w czasie zmagań I wojny światowej skłoniło oddziały armii cesarsko-królewskiej do czasowego wysiedlenia wsi. Mieszkańcy wrócili tym razem, ale w ramach Akcji „Wisła” w 1947 r. zniknęli już na trwałe.
Dowodem przynależności do Łemkowszczyzny jest dziś przede wszystkim cerkiew pw. śś Kosmy i Damiana, wzniesiona w latach 70. XVIII w. lub przebudowana wówczas ze starszej świątyni. Jak każda klasyczna cerkiew łemkowska składa się z trzech części, krytych odrębnymi dachami namiotowymi, z wydatną wieżą nad babińcem. We wnętrzu świątyni, pełniącej obecnie funkcję kościoła rzymskokatolickiego, zachował się wspaniały, kompletny ikonostas z 1835 r. oraz Deesis, pochodzące ze starszego, XVII-wiecznego ikonostasu.
Pamiątką zmagań pierwszowojennych jest natomiast cmentarz wojenny nr 6, zajmujący wierzchołek górującego na południowy-zachód od wioski wzgórza "Łokieć". Znajdowała się tu pozycja obronna oddziałów cesarsko-królewskich w zimie 1914/1915 r., powstrzymująca próbującą się przebić na południową stronę Karpat armię rosyjską. Spoczywają tu polegli podczas tych walk oraz operacji gorlickiej 5 i 6 maja 1915 r. Centralnym elementem nekropolii, projektu największego architekta cmentarnego - Dušana Jurkoviča, jest mauzoleum założone na planie okręgu, utworzone z 6 kamiennych filarów, które wieńczy wieniec wykonany z betonu a ozdobionym liśćmi dębowymi z blachy miedzianej.
Goszcząc w Krempnej trzeba także odwiedzić pawilon Magurskiego Parku Narodowego, w którym znajduje się dyrekcja parku oraz Ośrodek Edukacyjny im. Jana Szafrańskiego wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego. W głównej sali ekspozycyjnej prezentowany jest multimedialny spektakl przyrodniczy poświęcony historii krajobrazu oraz 4 porom roku w beskidzkich lasach. Po jego zakończeniu można zapoznać się z różnorodnością przyrody dzięki czterem kioskom multimedialnym. Zawierają one m.in.: teksty o Parku, zdjęcia, filmy a także mapy tematyczne. Na korytarzach prezentowana są rodzaje drzew występujących w parku zaś na piętrze mieści się wystawa poroży jeleni i saren oraz czaszek niektórych ssaków. Organizowane są tu również różnorodne wystawy czasowe. Warto także zwiedzić przygotowane tu ekspozycje lub też wziąć udział w specjalnym queście czy warsztatach.
Strona Magurskiego Parku Narodowego
Wieś założono już w XV w. jako część należącego do Stadnickich kompleksu dóbr żmigrodzkich. Pomimo, że powstała jako rolnicza osada na prawie niemieckim (zwana Krummbach czyli krzywy potok), szybko zaludniła się wołoską ludnością trudniącą się pasterstwem i dołączyła do wianuszka łemkowskich osad Beskidu Niskiego. Ponoć od połowy XIX w. mieszkańcy – choć grekokatolicy – spoglądali tęsknie w stronę prawosławia i Moskwy, co w czasie zmagań I wojny światowej skłoniło oddziały armii cesarsko-królewskiej do czasowego wysiedlenia wsi. Mieszkańcy wrócili tym razem, ale w ramach Akcji „Wisła” w 1947 r. zniknęli już na trwałe.
Dowodem przynależności do Łemkowszczyzny jest dziś przede wszystkim cerkiew pw. śś Kosmy i Damiana, wzniesiona w latach 70. XVIII w. lub przebudowana wówczas ze starszej świątyni. Jak każda klasyczna cerkiew łemkowska składa się z trzech części, krytych odrębnymi dachami namiotowymi, z wydatną wieżą nad babińcem. We wnętrzu świątyni, pełniącej obecnie funkcję kościoła rzymskokatolickiego, zachował się wspaniały, kompletny ikonostas z 1835 r. oraz Deesis, pochodzące ze starszego, XVII-wiecznego ikonostasu.
Pamiątką zmagań pierwszowojennych jest natomiast cmentarz wojenny nr 6, zajmujący wierzchołek górującego na południowy-zachód od wioski wzgórza "Łokieć". Znajdowała się tu pozycja obronna oddziałów cesarsko-królewskich w zimie 1914/1915 r., powstrzymująca próbującą się przebić na południową stronę Karpat armię rosyjską. Spoczywają tu polegli podczas tych walk oraz operacji gorlickiej 5 i 6 maja 1915 r. Centralnym elementem nekropolii, projektu największego architekta cmentarnego - Dušana Jurkoviča, jest mauzoleum założone na planie okręgu, utworzone z 6 kamiennych filarów, które wieńczy wieniec wykonany z betonu a ozdobionym liśćmi dębowymi z blachy miedzianej.
Goszcząc w Krempnej trzeba także odwiedzić pawilon Magurskiego Parku Narodowego, w którym znajduje się dyrekcja parku oraz Ośrodek Edukacyjny im. Jana Szafrańskiego wraz z Muzeum Magurskiego Parku Narodowego. W głównej sali ekspozycyjnej prezentowany jest multimedialny spektakl przyrodniczy poświęcony historii krajobrazu oraz 4 porom roku w beskidzkich lasach. Po jego zakończeniu można zapoznać się z różnorodnością przyrody dzięki czterem kioskom multimedialnym. Zawierają one m.in.: teksty o Parku, zdjęcia, filmy a także mapy tematyczne. Na korytarzach prezentowana są rodzaje drzew występujących w parku zaś na piętrze mieści się wystawa poroży jeleni i saren oraz czaszek niektórych ssaków. Organizowane są tu również różnorodne wystawy czasowe. Warto także zwiedzić przygotowane tu ekspozycje lub też wziąć udział w specjalnym queście czy warsztatach.
Strona Magurskiego Parku Narodowego