Szlak Papieski

Szlak Papieski wyznaczono w oparciu o dokumenty i relacje uczestników pionierskich wypraw ks. Karola Wojtyły w latach 50-tych XX w. Uroczystego otwarcia i poświęcenia szlaku w dniu 13 maja 2006 r. dokonał ks. biskup Kazimierz Górny. Wytyczenie i oznakowanie tego szlaku oraz jego popularyzacja choć w części dają autorom poczucie spełnienia woli Ojca Świętego Jana Pawła II, który życzył sobie aby upamiętnić wszystkie trasy, jakie przemierzył.

Szlak przebiega przez południowe tereny powiatów: jasielskiego, krośnieńskiego i sanockiego, od Magury Wątkowskiej do Komańczy. Trasa Szlaku Papieskiego prowadzi wzdłuż czerwonego Głównego Szlaku Beskidzkiego i oznakowana jest za pomocą tabliczek wskazujących kierunek oraz miejscowości na trasie dawnych wędrówek ks. Karola Wojtyły.

Plansze i tablice z siecią szlaku, usytuowane w miejscowościach tradycyjnie odwiedzanych przez turystów i pielgrzymów, przedstawiają również odcinki dotychczas w terenie nie oznakowane, będące swoistym wyzwaniem dla doświadczonych i wytrwałych piechurów. Na tablicach zaznaczono także miejsca związane z późniejszymi pobytami ks. Kardynała Karola Wojtyły w Beskidzie Niskim i z pielgrzymką Papieską w roku 1997.

Dzisiaj turyści przemierzający Beskid Niski nie są zdani na samych siebie, jak miało to miejsce w czasie pionierskich wypraw ks. Karola Wojtyły. Mogą korzystać z usług gościnnych gospodarstw agroturystycznych, pensjonatów i sanatoriów, których adresy znajdą Państwo przy opisie tras, bądź pod adresami – ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty, sanatoria, agroturystyka, Beskid Niski to najniższa i najbardziej rozległa część Beskidów. Główny jego trzon stanowi grzbiet Karpacki o długości około 100 km, rozciągający się od Przełęczy Tylickiej po Przełęcz Łupkowską.

Ziemia ta na przestrzeni dziejów doświadczyła wielokrotnego spustoszenia, m.in. przez najazdy wojsk węgierskich Króla Macieja Korwina i Rakoczego. Była też świadkiem wydarzeń związanych z Konfederacją Barską i I wojną światową, w której brał czynny udział ojciec Karola Wojtyły. Piętno swe pozostawiła również II wojna światowa z krwawymi walkami o przełęcz Dukielską i Akcją „Wisła”, w ramach której dokonano wysiedlenia ludności łemkowskiej. Pamiątką tamtych wydarzeń są liczne pomniki, cmentarze oraz miejsca egzekucji.

                                          

Góry te były miejscem licznych wędrówek ks. Karola Wojtyły. Na pierwszą wędrówkę w Beskid Niski udał się w roku 1952, zabierając ze sobą kilkuosobową grupę przyjaciół. Odtąd, zauroczony Łemkowszczyzną z jej łagodnymi krajobrazami, wspaniałą przyrodą i ciszą, często powracał w te strony. Beskid Niski utkwił w Jego pamięci, wspominał o nim w Rzymie, pełniąc posługę głowy Kościoła jako Jan Paweł II.

Na krośnieńskim odcinku szlaku znajduje się Sanktuarium św. Jana Pawła II oraz Krzyż Papieski i pomnik Jana Pawła II.


Oto przebieg szlaku i opis miejscowości w etapach, jakie pokonywał z młodzieżą ks. Karol Wojtyła w ciągu jednego dnia wędrówki:

Magura Wątkowska - zalesiony grzbiet górski, niegdyś liczne polany miejsce wypasu bydła. Ks. Karol Wojtyła wszedł nań po raz pierwszy w roku 1952, a w rok później -13/14 sierpnia 1953 r. na stoku tej góry grupa z ks. Karolem Wojtyłą rozbiła namioty. Rankiem, w wigilię Wniebowzięcia NMP ks. Karol Wojtyła zwany ,,Wujkiem” odprawił mszę świętą. Dysponował On wówczas tylko ornatem dwustronnym biało-zielonym, a z uwagi na święto wymagany był ornat w kolorze fioletowym. W ornacie koloru białego mogła być odprawiona tylko msza święta śpiewana i taka też się odbyła.

Wydarzenie to upamiętnia wzniesiony przez jasielskich turystów obelisk poświecony 15 sierpnia 2003 r. przez ks. biskupa Kazimierza Górnego.

                                            

Desznica - dawniej wieś łemkowska nad potokiem Ryj sąsiadująca od zachodu z Kątami, znajduje się tu murowana cerkiew p.w. św. Dymitra z 1790 r. obecnie kościół parafialny. Obok kościoła znajduje się cmentarz z I wojny światowej. Z miejscowości tej pochodził grekokatolicki kardynał, metropolita halicki Sylwester Sembratowicz (1836- 1898) W dniu 6/7 września 1952 r. grupa „Wujka” nocowała w Desznicy, a w dawnej cerkwi ks. Karol Wojtyła sprawował Najświętszą Ofiarę., w oparciu o dokumenty i relacje uczestników pionierskich wypraw ks. Karola Wojtyły w latach 50-tych XX w. Uroczystego otwarcia i poświęcenia szlaku w dniu 13 maja 2006 r. dokonał ks. biskup Kazimierz Górny.

Kąty - najdalej w dolinie Wisłoki wysunięta miejscowość, zamieszkiwana przez ludność polską. Jej nazwa pojawiła się w źródłach pisanych w 1398 r. Wieś atrakcyjna turystycznie, dobrze rozwinięta agroturystyka. Trasa wędrówek ks. Wojtyły prowadziła przez Kąty w 1952 i 1953 r. Papież Jan Paweł II wspominał w rozmowie z arcybiskupem Nowakiem pochodzącym z Nowego Żmigrodu o pobycie w tej miejscowości i o wizycie u rodziny Gryziec oraz o funkcjonariuszach UB.


Trasa: Chyrowa - Pustelnia Św. Jana - Cergowa 716 - Dukla - Lubatowa



Chyrowa - nieduża wieś nad potokiem Iwełka. W roku 1952 po raz pierwszy grupa „Wujka” nocowała w Chyrowej, a w rok później, 12 sierpnia rozbiła biwak obok cerkwi, w której rankiem następnego dnia ks. Karol Wojtyła odprawił mszę świętą. Wydarzenie to upamiętnia pamiątkowy obelisk wzniesiony w maju 2005 r. przez jasielskich turystów. Więcej ciekawostek o Chyrowej znajdziecie tutaj.


Pustelnia Św. Jana - miejsce odosobnienia św. Jana z Dukli. W książce pamiątkowej zachował się wpis ks. Karola Wojtyły z dnia 8.IX.1952; „Niech Święty Jan z Dukli raczy błogosławić ks. Karolowi Wojtyle, Janinie Daniec, mgr Jerzemu Bukowskiemu, Janowi Kraus, Maciejowi Krobickiemu i Januszowi Riegerowi”. Kserokopia wpisu znajduje się na ścianie we wnętrzu kaplicy.
        

Dukla - atrakcyjna turystycznie miejscowość, prawa miejskie otrzymała w 1380 r. W przeszłości pomyślny rozwój gospodarczy zapewniało jej położenie przy jednym z głównych szlaków handlowych . Zniszczona w czasie walk o Przełęcz Dukielską we wrześniu 1944 r. Ocalałe zabytki Dukli, to: kościół i klasztor bernardynów - miejsce przechowywania relikwii św. Jana z Dukli i główny ośrodek Jego kultu, u stóp zespołu bernardynów pomnik Jana Pawła II i św. Jana z Dukli, kościół parafialny p.w. Marii Magdaleny, zespół pałacowy Mniszków – obecnie Muzeum Historyczne, cmentarz wojskowy i ruiny synagogi.


Ks. Karol Wojtyła odwiedzał miasteczko w roku 1952, wtedy odprawił tu mszę św. i zatrzymał się na nocleg. Będąc kardynałem, w roku 1967 przebywał jakiś czas w Dukli, odwiedzając Pustelnię św. Jana na Zaśpicie i wspinając się na Cergową, Piotrusia i okoliczne szczyty. Jako papież przybył „papamobilem” do Dukli z lądowiska w Łężanach w dniu 9 czerwca 1997 r. Przed udaniem się do klasztoru bernardynów na spoczynek modlił się i wygłosił przemówienie przy grobie św. Jana z Dukli, a następnie zaintonował Apel Jasnogórski i udzielił licznie zebranym wiernym błogosławieństwa. Więcej informacji o malowniczej miejscowości, jaką jest Dukla znajdziecie tutaj.

Cergowa 716 - urzekająca góra, na zboczach, której znajduje się tzw. „Złota Studzienka” - miejsce związane z osobą św. Jana z Dukli, kilkakrotnie odwiedzane przez Karola Wojtyłę. Wyprawę na, widoczną już spod Krosna, Cergową polecamy na jednodniowy wypad, a właściwie niezbyt męczący, dłuższy spacer po lesie, podczas którego można nacieszyć się obcowaniem z przyrodą, ciszą i świeżym powietrzem.

Lubatowa - duża wieś nad Lubatówką; dokument lokacyjny z 1376. W środkowej części wsi neogotycki kościół z 1921 p.w. św. Stanisława, obok pomnik 38 rozstrzelanych przez hitlerowców w 1944 r. Po raz pierwszy ks. Karol Wojtyła przechodził przez Lubatową w roku 1952. W dniu 11 sierpnia 1953 r. wędrująca z „Wujkiem” grupa, licząca ok. 15 osób, nocowała u miejscowego ks. Stanisława Domino, zaś rankiem dnia następnego ks. Karol Wojtyła odprawił mszę św. w miejscowym kościele.
                                                                  
                             

Trasa: Lubatowa – Iwonicz Zdrój - Rymanów Zdrój - Tarnawka


Iwonicz Zdrój - jedno z najstarszych uzdrowisk karpackich, o walorach jego wód pisano już w XVI w. Świetność uzdrowisko zawdzięcza rodzinie Załuskich, świadczą o niej liczne zabytki, tj. Dom Zdrojowy, willa „Bazar”, Łazienki Mineralne, Stary Pałac, pawilon Amelia i Karol, czy źródło Bełkotka. Obecnie funkcjonują tu nowoczesne sanatoria i zakłady lecznicze specjalizujące się głównie w leczeniu chorób reumatycznych i narządów ruchu, oraz schorzeń układu nerwowego, pokarmowego i oddechowego. Karol Wojtyła wędrował szlakiem przechodzącym przez uzdrowisko w 1952 i 1953 r. 
                                                                        
Rymanów Zdrój - uzdrowisko w dolinie potoku Tabor, założone przez rodzinę Potockich. Otwarcie uzdrowiska nastąpiło w roku 1881, do dnia dzisiejszego zachowało się kilka zabytkowych sanatoriów i pensjonatów m.in. „Pogoń”, „Leliwa”, „Maria”, „Teresa”, drewniana pijalnia wód mineralnych.  Tutejsze wody to szczawy chlorkowo-sodowe z domieszką jodu i bromu , które są pomocne przy leczeniu chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego, oraz reumatologii. Największym obiektem leczniczym jest sanatorium „Eskulap”. W uzdrowisku eksploatowane jest źródło wody mineralnej „Celestynka”. Tu ks. Karol Wojtyła nocował w roku 1952 i odprawił mszę św. w kościółku, w roku 1953 tylko przechodził, zaś w roku 1957 zatrzymał się na kilkudniowy biwak.
                                                                        
Tarnawka - nieistniejąca wieś w dolnej części doliny potoku Wisłoczek, jedynym śladem dawnej wsi są fundamenty drewnianej cerkwi a obok kilka zniszczonych nagrobków. Ludność została wysiedlona w kwietniu 1946 r. w rejon Tarnopola na Ukrainie. Przez Tarnawkę przebiegała trasa wędrówki ks. Karol Wojtyła z młodzieżą w latach 1952 i 1957, a 10/11 sierpnia 1953 r. wypadł im w Tarnawce biwak.


Trasa: Tarnawka – Bukowica - Komańcza
    

Bukowica - pasmo górskie stanowiące północno-wschodnią część Beskidu Niskiego, rozciągające się od doliny Wisłoka na zachodzie po doliny Osławy i Osławicy na wschodzie. Cechuje się wyrównaną linią grzbietową, z której wybijają się dwie kulminacje: Skibce 776m na zachodzie a na wschodzie Tokarnia 779, z której podziwiać można piękne widoki. U podnóża Bukowicy leży duża wieś Bukowsko. Pierwsza wzmianka o Bukowsku pochodzi z aktu Kazimierza Wielkiego z 1361 r. Obecnie wieś jest siedzibą gminy, stanowi dogodny punkt wyjścia wycieczek w pasmo Bukowicy. Jest tu zabytkowy neogotycki kościół z 1886 r. W dniu 9 września 1952 r. deszcz zmusił wędrującą grupę ks. Karola Wojtyły do zejścia z Bukowicy do Bukowska, gdzie nocowali przed dalszą trasą do Komańczy. Wędrówkę przez pasmo Bukowicy powtórzył ks. Karol Wojtyła w roku 1953.

Komańcza – lokowana na prawie wołoskim w 1512 r. dawna osada leśników, potem kolejarzy, leżąca na pograniczu Bieszczadów i Beskidu Niskiego, w dolinie rzeki Osławicy. W 1872 r. ukończono budowę linii kolejową łączącej Przemyśl z Budapesztem, biegnącej przez Komańczę i Przełęcz Łupkowską. Kolej ta przyczyniła się do rozwoju gospodarczego miejscowości. Wielką atrakcją turystyczną Komańczy są zachowane cerkwie - dawniej grekokatolicka, obecnie prawosławna p.w. Opieki Matki Bożej (Pokrow) z 1802 r. oraz grekokatolicka p.w. Orędownictwa Matki Bożej, przeniesiona ze wsi Dydyńce pod Sanokiem, gdzie stała opuszczona i nie remontowana od 40 lat. Przy cerkwi znajduje się Regionalne Muzeum Łemkowskie. W sąsiedztwie stacji kolejowej wzniesiono w latach 1940-50 kościół parafialny p.w. św. Józefa. Stanął on w miejscu poprzedniego, zniszczonego w 1939 r. W okresie międzywojennym na północ od wsi, w bocznej dolince wśród lasów zbudowano kilka drewnianych pensjonatów, miejsce to nazwano Komańcza Letnisko.

Do dnia obecnego przetrwał pensjonat - klasztor sióstr nazaretanek , w którym od 29 września 1955 r. do 26 września 1956 r. internowany był ks. kardynał Stefan Wyszyński .
W czasie internowania napisał tu m.in. Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego. Jego pobyt upamiętnia pomnik oraz izba pamięci. W klasztorze tym zatrzymał się po raz pierwszy w roku 1952, a następnie spędził noc z 9/10 sierpnia 1953 r. wędrujący z młodzieżą ks. Karol Wojtyła. Jedna z sióstr, chcąc zrobić przysługę księdzu, wyczyściła w nocy obłocone buty, sądząc że te najlepsze należą do niego. Wkrótce okazało się jednak, że nie były to buty księdza lecz innego uczestnika wędrówki. Rano ks. Wojtyła odprawił w przyklasztornym kościółku Mszę Św. Obok klasztoru znajduje się górskie schronisko turystyczne PTTK.

Komańcza swym urokiem przyciąga turystów szukających ciszy oraz uroków przyrody. Jest dogodnym punktem wypadowym w Beskid Niski i Bieszczady, które wielokrotnie były na trasie wędrówek Ojca Świętego Jana Pawła II z lat Jego młodości. Przez Komańczę przechodził w roku 1956, kiedy jeszcze więziony był tam kardynał, a następnie w latach 1957 i 1960.




Informacje pochodzą ze strony internetowej: www.podkarpackie.travel.pl